Geschiedenis "Recht door Zee"
In 1888 op 15 november wordt door de zeeloodsen te Den Helder de loodsenvereniging “Recht door Zee” opgericht met als voornaamste doelstelling de saamhorigheid te vergroten en de gezelligheid te bevorderen.
Uit de statuten van 1904:
In 1904 wordt de vereniging Koninklijk erkend.
Door het uitgeven van obligaties (lening van f 13.500,00 verdeeld in 540 obligaties van 25 gulden, voorzien van halfjaarlijkse coupons van 0,625 gulden, betaalbaar op 2 januari en 1 juli van elk jaar, rente 4% per jaar, jaarlijkse loting van minstens 8 obligaties) worden de benodigde gelden bijeen gebracht en weldra verrijst aan de Kanaaldijk te IJmuiden het gebouw van de loodsensociëteit “Recht door Zee”, dat in 1894 in gebruik wordt genomen. Er is logiesgelegenheid en maaltijden kunnen verstrekt worden.
Het Rijk verhuurt aan “Recht door Zee” een stukje grond aan de Kanaaldijk. Deze grond is oorspronkelijk van de “Maatschappij IJmuiden” (opgericht t.b.v. bouw kanaal tot ultimo december 1940) en volgens een bepaling in de acte van 1 dec 1865 mogen er geen andere huizen op de betreffende grond worden gebouwd, dan de huizen ten dienste van het Noordzeekanaal. Uitsluitend tegen een jaarlijkse betaling van 20 gulden zal de “Maatschappij IJmuiden” geen beroep doen op deze bepaling in de acte.
Het gebouw bevat een wachtkamer, een sociëteitszaal met buffet, een aantal slaapkamers, een inspecteurskamer, alsmede woonruimte ten behoeve van de kastelein.
Het Rijk betaalt aan de sociëteit huur voor het gebruik dat uit dienstoverwegingen van het gebouw wordt gemaakt. Aanvankelijk 600 gulden (ingevolge contract goedgekeurd bij Ministeriële Resolutie van 31 juli 1899 no. 55), vanaf 1926 900 gulden en vanaf 1949 wederom 600 gulden. De sociëteit betaalt 40 gulden huur voor de grond waar het gebouw op staat aan het Rijk.
In 1915 wordt de exploitatie van de sociëteit in eigen hand genomen, de kastelein wordt conciërge. Het beheren van de sociëteit is en blijft een zorgelijke zaak (ten gevolge van de oorlog gedaalde inkomsten, weinig scheepvaart, gestegen prijzen). Het Rijk moet bijspringen met subsidie (variërend tussen de 500 en 700 gulden). De zeggenschap van het Rijk over het doen en laten in de sociëteit neemt hiermee overeenkomstig toe. Bij Koninklijk Besluit van 28 december 1917 wordt de naam van de vereniging veranderd in “Vereniging Loodsensociëteit Recht door Zee”.
Uit de statuten van 1917:
Op 13 januari 1943 wordt de sociëteit op last van de bezetter gesloten. Meubilair en inventaris worden elders opgeslagen en successievelijk van de hand gedaan. Na de oorlog wordt nog tot 1951 van de oude loodsenwacht gebruik gemaakt. Daarna wordt het gebouw voor afbraak verkocht aan de gemeente Velsen, de opbrengst f 7.951,50 is juist voldoende om alle schuld (295 obligaties à 25 gulden) af te lossen.
In september 1948 heeft een wijziging van de statuten plaatsgevonden. De na 14 november 1946 verstreken duur van de vereniging is verlengd met een tijdvak van 29 jaren en 11 maanden, zodat de aldus verlengde duur na 14 oktober 1976 zal zijn verstreken.
Uit de statuten van 1953:
“Recht door Zee” vindt vanaf 1952 voortaan onderdak in het nieuwe gebouw van het loodswezen en kan daar zijn activiteiten als sociëteit voortzetten.
Tot 1962 heeft de vereniging zelfs nog een kastelein in dienst die dranken schenkt en het ontbijt verzorgd voor de overnachtende loodsen. Daarna gaat de laatste kastelein, de heer Anthonissen (01-08-1968), over in rijksdienst als conciërge. Later nog de heer Ploeg (1970-1973) en mevouw Morlang-van Duin.
Per 1 januari 1969 werd de overeenkomst van 7 mei/12 augustus 1952, inzake het gebruik van de loodsenwachtkamer als sociëteitszaal, alsmede het afstaan van de kasteleinswoning met keuken, beëindigd.
Op 15 mei 1970 wordt er een nieuwe overeenkomst afgesloten tussen de Vereniging Loodsensociëteit “Recht door Zee” en de Staat der Nederlanden.
Uit de Nederlandse Staatscourant 1976:
In 1978 viert “Recht door Zee” het 90-jarig bestaan van de vereniging. Dat dit mogelijk is, is in eerste instantie te danken aan de volharding en inzet van vroegere bestuursleden van de sociëteit om de zaak niet te liquideren, hoe moeilijk de tijden ook waren.
Op 30 januari 1908 wordt de Loodsen Vereniging Nederland (LVN) opgericht. Het 3e district is in eerste aanzet de promotor van de LVN geweest. Dit is ook het geval bij de poging tot oprichting van de Vereniging de Nederlandse Loods (VNL) in 1953. Het gros der Nederlandse loodsen treedt tot de nieuwe vereniging toe, doch “Eendracht” uit Hellevoetsluis houdt zich afzijdig. “Recht door Zee” blijft als sociëteit zijn activiteiten voortzetten, alle loodsen uit het 3e district zijn tot de bond toegetreden.
In 1958 wordt een 2e poging gedaan om een eigen vereniging op te richten, de “Vereniging de Nederlandse Loods”. De loodsen van het 3e district treden praktisch en bloc tot de nieuwe vereniging toe.