Auteur Herman Boekwijt

Gegevens: Categorie: Algemeen nieuws Algemeen nieuws; 08 februari 2019 08 februari 2019

Herman Boekwijt, rijksloods 1949-1975, auteur.

boek Smakken en kuiven. Vier eeuwen loodsdienst op Amsterdam.

Het najaar van 1988 stond in het teken van de verzelfstandiging van het loodswezen, maar ook van de vereniging loodsen sociëteit Recht door Zee. Op 15 november betond zij 100 jaar en dit jubileum werd groots gevierd in het stadhuis van Velsen (te IJmuiden). Het script van Smakken en kuiven had Herman Boekwijt al enige tijd gereed, doch geen uitgever bereid gevonden het boek uit te geven. Loods Henk van Hartingsveldt bedacht het idee dit boek in eigen beheer van Recht door Zee uit te geven als jubileumboek van het 100 jarig bestaan van de vereniging.

Een niet onaanzienlijk bedrag moest bijeengeraapt (misschien is geschraapt een nog beter woord) worden. Met reservekapitaal, vooruit betaalde contributie en voorverkoop van het boek lukte dit wonderwel en lag het boek gehuld in een prachtige omslag van Lucas Janszoon Waghenaer van Enkhuysen op de signeertafel voor de trotse auteur. Het eerste exemplaar werd door Jan van den Booren, voorzitter RdZ, uitgereikt aan de heer R. van Heusden, adviseur-coördinator-vormgever van de privatisering van het loodswezen, die ook het voorwoord had geschreven. Smakken is het dobbelen om de beurt te bepalen, de voorloper van het SPIL en LIS. Kuiven de voorlopers van de Procyon en de Lacerta. De subtitel geeft de inhoud weer. Het boek beoogt de geschiedenis van vier eeuwen loodsdienst op de hoofdstad. Van de verrichtingen door plaatselijk bekende vissers tot het loodsen door de hedendaagse registerloodsen. Van armoedige tijden en betere tijden. Van particulier loods naar rijksambtenaar en weer op weg naar landelijke verzelfstandiging. De voortekenen van de breuk met de overheid wordt nog beschreven door de auteur, doch de aanloop, de hobbels en verwezenlijking van de privatisering worden door de heer J. Kluwen in de epiloog beschreven. ‘Smakken en kuiven’, een standaardwerk voor de loodsen van het 3e district, nu de regio Amsterdam-IJmond. Voor geïnteresseerde jonge(re) loodsen en studenten heeft de loodsen sociëteit Recht door Zee nog een aantal boeken in voorraad.
Op de achterzijde van de omslag van ‘Smakken en kuiven’ valt de volgende zin op:

- De oorlogsjaren bracht hij buitengaats door bij de bewapende koopvaardij-.

Alarm! Schip in zicht. Herinneringen van een stuurman aan de tweede Wereldoorlog.

Uitgebracht door de Stichting Koopvaardijpersoneel 1940-1945 met dank aan de Stichting Nederlandse Kaap-Hoornvaarders, die terecht inzag dat de memoires een groter lezerskring verdienden dan alleen de eigen familiekring. Herman Boekwijt beschrijft op nuchtere maar realistische wijze het beeld van de belevenissen van de koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog. Zijn beleving van de eerste reizen als stuurmansleerling zullen velen van ons bekend voorkomen. Onbevangen, nog wereldvreemd vertrekt hij begin 1939 om eerst in augustus 1945 de Nieuwe Waterweg weer op te varen. Het boek voert u langs verschillende periodes van de strijd op de wereldzeeën. Van ‘nog neutraal’, ‘in oorlog’, ’de VS er bij’, ’het tij kentert’ tot ‘naar het einde’. Elk hoofdstuk wordt voorafgegaan door een stukje algemene geschiedenis betreffende die episode. Herman Boekwijt heeft gedurende de oorlog meerdere engeltjes op de schouders gehad. Gedurende konvooivaarten op de Atlantische Oceaan worden meerdere schepen rondom hem getorpedeerd. Na een aanvaring moesten ze zonder escorte terugkeren naar de VS, waar onder de kust 10-tallen U-boten de koopvaardijschepen opwachtten en als schietschijf gebruikten. Eénmaal moest de bemanning in de sloepen toen ze in het konvooi in de midscheeps aangevaren werden door een andere konvooivaarder. Ze werden opgepikt door een fregat en overgezet op een troepentransportschip. Als solo freighter ontsnapte hij ternauwernood aan een Duitse kaper. Vele van zijn medestudenten van de Kweekschool kwamen om op zee of in Jappenkampen. Hij haalde in Soerabaja in 1941 zijn 3e rang en zijn 2e rang in 1944 in Engeland. Geen U-boten, maar nu bestookt door V-1 en V-2 raketten. Nadat de vaarplicht, ingesteld door de Nederlandse regering in ballingschap te Londen, in 1946 was opgeheven, nam Herman Boekwijt, inmiddels gehuwd, ontslag bij de Lloyd. Na enige walbanen solliciteerde hij bij het Loodswezen waar hij in 1949 in dienst trad. De beloning die de regering ooit voorstond aan koopvaardijpersoneel, die tijdens de vaarplicht voeren, is nooit gekomen. Wel kregen zij een extra premievrij pensioen van wel fl 150 per jaar. In de 70-er jaren is dat afgekocht tegen fl 2000 ineens. Alarm! Schip in zicht, is een boeiend relaas van de dappere en gedenkbare strijd van de koopvaardijvloot tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het boekje staat in de boekenkast in de sociëteit is alleen nog te koop in zaken als ‘de Slegte’. Het IJmuiden zee- en havenmuseum heeft ook nog een exemplaar in de verkoop.

Ik trof Herman Boekwijt voor de laatste keer in 2015 bij de crematie van oud rijksloods Arie van de Veer. Ook Arie van de Veer was tijdens de gehele Tweede Wereldoorlog als leerling stuurman en stuurman bij de Hollandsche Lloyd buitengaats en net als Herman Boekwijt trouwde ook hij in 1944 in Engeland. Veel overeenkomsten dus. Arie van de Veer was een zeer verdienstelijk zeeschilder. Veel loodsen hebben thuis een schilderij van zijn hand hangen en ook in de loodsen sociëteit en in het IJmuider zee-en havenmuseum vindt men een aantal schilderijen, waarbij loodsboten een prominente plaats hebben. In het boek ‘Alarm! Schip in zicht’ poseert Herman Boekwijt bij een schilderij van de Palembang in konvooivaart, geportretteerd door Arie van der Veer.

boek3 Herman Boekwijt overleed februari 2018, 97 jaar oud. Op de rouwkaart werd hij in enkele woorden op juiste wijze gekarakteriseerd. ‘Every inch a gentleman’.